دیابت نوع 2؛ دیابت شیرین غیروابسته به انسولین!

دیابت نوع 2 یکی از شایع‌ترین اختلالات متابولیکی است که غالبا در بزرگسالی نمود پیدا می کند. با شناخت علائم، عوامل خطر، روش‌های تشخیص و مدیریت مناسب، ممکن است کیفیت زندگی افراد مبتلا به این بیماری بهبود یابد.

 آگاهی از علائم و عوامل خطر، تشخیص زودهنگام  از جمله راهکارهای مهم در کنترل دیابت نوع 2 است. همچنین، پیشگیری از ابتلا به این بیماری از طریق اصلاح سبک زندگی، تغذیه سالم و فعالیت بدنی مهم است. در این مقاله، به بررسی علائم، عوامل خطر، روش‌های تشخیص و مدیریت دیابت نوع 2 می‌پردازیم.

دیابت نوع دو چیست؟

به نقل از «my.clevelandclinic» دیابت نوع دو  Type 2 diabetes از شایع ترین بیماری های غدد است و به آن دیابت شیرین غیروابسته به انسولین گفته می شود.

لوزالمعده وظیفه تولید انسولین در بدن دارد. در این بیماری، لوزالمعده توانایی تولید انسولین به اندازه کافی ندارد. بدن نمی تواند انرژی لازم از سوخت و ساز مواد غذایی را بدست بیاورد ومیزان قندخون از حالت نرمال در سلول ها بالاتر می رود. در نتیجه فرد مبتلا به بیماری قند خون یا دیابت می شود.

عدم درمان دیابت نوع2 یا دیابت بزرگسالان منجر به بروز بیماری هایی چون  بیماری قلبی، کلیوی و سکته می‌شود. در صورت داشتن دیابت، حتما با دریافت مشاوره آنلاین یا حضوری اقدام به شروع طول درمان توسط متخصص داخلی کنید.

علل مبتلا شدن به دیابت نوع 2

دیابت نوع 2 یک بیماری مزمن است که به عوامل ژنتیکی و سبک زندگی گره خورده است. علت دقیق دیابت نوع 2 هنوز به طور کامل مشخص نیست و تحقیقات ادامه دارد، اما عوامل زیر به عنوان علل مرتبط با ابتلا به این بیماری شناخته میشوند:

ژنتیک:

 وجود سابقه خانوادگی دیابت نوع 2، می‌تواند عامل مهمی در افزایش ابتلا به این نوع دیابت باشد. سابقه ی وجود ژن‌هایی که باعث ایجاد مقاومت به انسولین و عملکرد نادرست سلول‌های بتا در پانکراس می شوند، نقش مهمی در توسعه دیابت نوع 2 ایفا می کنند.

چاقی و بدن چرب:

چاقی و وجود چربی اضافی در بدن (به ویژه در ناحیه شکم) باعث افزایش مقاومت به انسولین و اختلال در تولید و استفاده از انسولین در بدن میگردد. این موضوع می‌تواند به افزایش احتمال ابتلا به دیابت نوع 2 بینجامد.

سبک زندگی ناسالم:

تغذیه نامناسب، مصرف بیش از حد قندها و چربی‌ها، فعالیت بدنی ناکافی و سبک زندگی ناسالم به طور کلی (مانند استفاده از تنباکو و مصرف الکل) می‌توانند عوامل ابتلا به دیابت نوع 2 باشند. این عوامل می‌توانند باعث افزایش وزن، مقاومت به انسولین و اختلال در تولید انسولین شده و به این بیماری منجر شوند.

سن:

 با پیشروی سن، خطر ابتلا به دیابت نوع 2 افزایش می‌یابد. این می‌تواند به دلیل تغییرات طبیعی در سیستم هورمونی بدن یا سبک زندگی و عوامل محیطی باشد.

برخی بیماری‌ها و داروها:

برخی بیماری‌ها مانند سندرم کوشینگ، سندرم پلی‌کیستیک تخمدان و بیماری‌های قلبی عروقی، می‌توانند خطر ابتلا به دیابت نوع 2 را افزایش دهند. مصرف برخی داروها مانند استروئیدها نیز می‌تواند خطر دیابت نوع 2 را افزایش دهد.

این فاکتورها تنها عوامل بیرونی هستند و برخی افراد با وجود عوامل بالا دیابت نوع 2 را تجربه نمی‌کنند، در حالی که در برخی افراد بدون وجود این عوامل ،دچار دیابت نوع 2 می‌شوند. عوامل دقیق و پیچیده‌تری که در توسعه دیابت نوع 2 نقش دارند، هنوز در حال بررسی بوده و تحقیقات بیشتری نیاز دارند. در صورت داشتن علائم مشکوک یا علاقه به ارزیابی خطر دیابت نوع 2، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید.

علائم دیابت نوع 2 چیست؟

دیابت نوع 2 به طور معمول به صورت آرام و طبیعی در طول زمان توسعه پیدا می‌کند. ممکن است برخی از علائم آن در ابتدا نادر و غیر واضح باشند. در برخی موارد، افراد ممکن است اصلاً هیچ نشانه ای نداشته باشند و این بیماری به طور تصادفی در طی یک آزمایش خون تشخیص داده شود. با این حال، برخی از علائم و نشانه‌های شایع دیابت نوع 2 عبارتند از:

1. افزایش عطش و نیاز به نوشیدن آب بیشتر از حالت روزانه معمول.
2. تکرر ادرار، به خصوص در شب و حجم بیشتر ادرار.
3. احساس خستگی و ضعف بیش از حد
4. 4)    کاهش انرژی و تحمل کمتر فعالیت.
5. افزایش یا کاهش وزن نامشخص بدون تغییر در رژیم غذایی یا فعالیت بدنی.
6. ابتلا به التهاب‌های پوستی، عفونت‌های ادراری، التهاب‌های قارچی و عفونت‌های دیگر
7. تغییرات در بینایی، مانند دید کمتر و محدودیت در دید شب.
8. التهاب، قرمزی و خونریزی لثه و بهبود ناکافی آن پس از تمیزکردن دهان.
9. بهبود زخم‌های پوستی با تأخیر بیشتر.

مهم است بدانید که این علائم ممکن است به تدریج توسط بدن تجربه شوند و در برخی افراد به صورت کامل مشاهده نمیشوند. همچنین، این علائم نمی‌توانند به طور اختصاصی به دیابت نوع 2 نسبت داد و ممکن است در بیماری‌های دیگر نیز وجود داشته باشند. در صورت تجربه هر یک از این علائم، بهتر است با یک متخصص داخلی مشورت کنید.

چگونگی تشخیص بیماری دیابت نوع 2 ؟

تشخیص دیابت نوع دو بر اساس بررسی علائم بالینی، آزمایشات خون و تست‌های تشخیصی انجام می‌شود. در صورتی که شما یا پزشک مشکوک به وجود دیابت نوع 2 هستید، می‌توانید به صورت زیر اقدام کنید:

1. مراجعه به متخصص داخلی:

در صورت تجربه علائم مشکوک از جمله عطش بیش از حد، ادرارزدایی فراوان، خستگی بیش از حد و غیره ، مراجعه به پزشک داخلی مناسب است. پزشک با بررسی علائم بالینی شما و سوابق پزشکی، شما را مورد ارزیابی قرار می‌دهد.

2. آزمایش خون (HbA1c):

 پزشک ممکن است آزمایش خون هموگلوبین گلیکات برای اندازه‌گیری سطح قند خون و هموگلوبین (HbA1c) درخواست کند. این آزمون ها میزان قند خون را در طول چند ماه گذشته ارزیابی می‌کنند و نشان می‌دهند که آیا سطح قند خون شما در محدوده طبیعی است یا غیر طبیعی.

3. تست گلوکز خوراکی:

در صورتی که نتایج آزمایش خون مشکوک بود، پزشک ممکن است تست گلوکز خوراکی را تجویز کند. در این تست، شما باید ناشتا( بعد از 8 الی 12 ساعت غذا نخوردن) یک محلول قندی مصرف کنید. سپس سطح قند خون شما را با 3 نمونه خونی پس از یک ساعت اندازه‌گیری می شود. اگر میزان قند خون بالای 200 میلی گرم باشد، یعنی فرد مبتلا به دیابت است.

4. سایر آزمایش‌ها:

پزشک ممکن است سایر آزمایش‌ها را نیز درخواست کند، از جمله آزمایش‌های کلسترول، فشار خون، آزمایش‌های کبد و کلیه و آزمایش‌های دیگر برای ارزیابی سلامت عمومی و تعیین عوامل خطر مرتبط با دیابت نوع 2.

مدیریت و درمان دیابت نوع دو

مدیریت دیابت نوع 2 شامل یک سری تغییرات در سبک زندگی و درمان دارویی است. در ادامه، چندین جنبه اصلی مدیریت دیابت نوع 2 را بررسی خواهیم کرد:

1. مراجعه به متخصص داخلی

مراجعه منظم به پزشک و تیم درمانی مربوطه برای بررسی و کنترل دیابت نوع 2 بسیار مهم است. این شامل آزمایشات خون منظم، بررسی وضعیت سلامت عمومی، تعداد قند خون و مشاوره درباره تغییرات لازم در درمان است.

2.ورزش کردن و تحرک داشتن:

فعالیت بدنی منظم و مداوم می‌تواند کمک کند تا سطح قند خون کنترل شود و به بهبود حساسیت به انسولین کمک کند. میزان و نوع فعالیت بستگی به وضعیت شخصی و توصیه پزشک دارد. معمولاً هدف حداقل 150 دقیقه فعالیت متوسط در هفته است.

3.کاهش وزن

 اگر چاق هستید، کاهش وزن می‌تواند به بهبود کنترل قند خون کمک کند. از راه‌های سالم برای کاهش وزن مانند تغییر در رژیم غذایی و افزایش فعالیت بدنی استفاده کنید.

4. مصرف منظم داروها:

 در برخی موارد، پزشک ممکن است داروهای کاهش دهنده قندخون تجویز کند تا کنترل قند خون بهبود یابد. این شامل داروهای خوراکی یا تزریقی مانند قرص‌های انسولین، داروهای خوراکی کاهنده قند خون و داروهای دیگر است.

5. مانیتورینگ قند خون:

ممکن است پزشک شما توصیه کند قند خون خود را با استفاده از دستگاه اندازه‌گیری قند خون خانگی (گلوکومتر) بررسی کنید. این کمک می‌کند تا بتوانید تغییرات قند خون خود را درک کنید و مدیریت مناسب را انجام دهید.

6.رعایت بهداشت فردی:

 افراد مبتلا به دیابت نوع 2 باید به طور منظم پاهای خود را بررسی کنند و از وجود زخم‌ها، التهاب‌ها و عفونت‌ها خبر داشته باشند. به دنبال رعایت بهداشت پاها و استفاده ازکفش مناسب و حفاظت از پاها در برابر آسیب‌ها باشید.

7. رعایت یک رژیم غذایی سالم:

 مهمترین قسمت از مدیریت دیابت نوع 2، رعایت یک رژیم غذایی سالم است. این شامل مصرف میزان مناسب کربوهیدرات، چربی‌های سالم، مواد غذایی پرفیبر و میوه‌ها و سبزیجات است. همچنین، مصرف مکمل‌های معدنی و ویتامین‌ها نیز می‌تواند مفید باشد.

8. شرکت در برنامه‌های آموزشی

شرکت در برنامه‌های آموزشی و گفتگو با تیم درمانی می‌تواند به شما در درک بهتر و مدیریت بهتر این بیماری کمک کند. به دست آوردن اطلاعات کافی درباره دیابت نوع 2 و روش‌های مدیریت آن اهمیت بالایی دارد.

مهمترین نکته در مدیریت دیابت نوع 2، همکاری با پزشک و تیم درمانی است. پزشک شما می‌تواند بر اساس وضعیت شما و نیازهای خاصتان، برنامه درمانی مناسبی را برای شما تعیین کند. همچنین، در صورت داشتن هرگونه سوال یا مشکل، حتما به پزشک خود مراجعه کنید.و سهل انگاری نکنید.

پیشگیری و مراقبت‌های ویژه دیابت نوع 2

در این بخش، قصد داریم به اهمیت پیشگیری از دیابت نوع 2 و مراقبت‌های ویژه بپردازیم این شامل تغذیه مناسب، کاهش وزن در صورت چاقی، فعالیت بدنی منظم، پیشگیری از عفونت‌ها و مراقبت از پوست و پاها است.

1. حفظ وزن مناسب یکی از عوامل مهم حیاتی در پیشگیری و مدیریت دیابت نوع 2 است. اگر شما چاق هستید، وزن خود را با رعایت رژیم غذایی سالم و فعالیت بدنی و منظم کاهش دهید.

2. انجام فعالیت بدنی منظم و مداوم می‌تواند کمک کند تا سطح قند خون کنترل شود و حساسیت به انسولین افزایش یابد. تمرینات هوازی مانند پیاده روی، دوچرخه‌سواری، شنا و تنیس از جمله فعالیت‌های مفید هستند.

3. داشتن یک رژیم غذایی سالم و متنوع که شامل میزان قابل قبولی کربوهیدرات، چربی‌های سالم، فیبر و ویتامین باشد، به حفظ سطح قند خون استوار کمک می‌کند. بهتر است از یک کارشناس تغذیه ی حرفه‌ای کمک بگیرید.

4. مدیریت استرس عامل بسیار مهمی است. زیرا استرس می‌تواند بر سطح قند خون تأثیر منفی بگذارد. به دنبال روش‌های مدیریت استرس مانند مدیتیشن، یوگا، تمرینات تنفسی و تفریح و سرگرمی‌های مورد علاقه خود باشید و سطح استرس خود را کاهش دهید.

5. قند خون خود را بررسی کنید و طبق توصیه پزشک عمل کنید. این موضوع کمک می‌کند تا بتوانید تغییرات قند خون خود را زیر نظر داشته باشید و در مواقع ضروری اقدام به تغییر در رژیم غذایی و داروها نمایید.

5. اگر سیگار می‌کشید، ترک کنید. سیگاری بودن می‌تواند خطر ابتلا به مشکلات قلبی-عروقی را در افراد دیابتی افزایش دهد.

همچنین برای مدیریت دقیق دیابت و پیشگیری از عوارض آن، مهم است که با پزشک خود صحبت کنید. هر فرد نیازهای منحصر به فردی داشته و پزشک شما می‌تواند با توجه به وضعیت شما، راهنمایی های لازم را در اختیارتان قرار دهد.

عوارض بیماری دیابت نوع 2

در صورت داشتن هر کدام از علائم زیر، به معنای زنگ هشدار این بیماری بوده و بای سریعا به پزشک داخلی خود مراجعه کنید.

علائم هپاتیک (کبدی):

اگر علائمی مانند تغییر رنگ ادرار و مدفوع به زردی، افزایش حساسیت در ناحیه کبدی، تورم شکم، خستگی شدید و تهوع داشته باشید، باید به پزشک خود گزارش دهید. این ممکن است نشانه‌های آسیب به کبد در اثر دیابت باشد.

علائم قلبی-عروقی:

 اگر علائمی مانند درد در قفسه سینه، ضیق نفس، ضربان قلب نامنظم، ضربان قلب سریع یا ضعیف، خستگی شدید و بی‌حالی را تجربه می‌کنید، باید به پزشک خود اطلاع دهید. این ممکن است نشانه‌های مشکلات قلبی-عروقی در افراد دیابتی باشد.

مشکلات بینایی:

 اگر تغییرات در دید شما اتفاق می‌افتد، مانند کاهش تیزبینی، دید مبهم، کاهش دید در شب، درد یا التهاب چشم، باید به پزشک خود گزارش دهید. این ممکن است نشانه‌های مشکلات بینایی از اثر دیابت باشد.

مشکلات عصبی:

 اگر علائمی مانند خزش، سوزش، درد، ضعف عضلانی، کرم در پاها، تن‌گرفتگی، مشکلات تعادل و تکانه‌زدگی را تجربه می‌کنید، باید به پزشک خود گزارش دهید. این ممکن است نشانه‌های آسیب به عصب‌ها در اثر دیابت باشد.

علائم کلیوی:

 اگر علائمی مانند ادرار بیش از حد، ادرار تیره یا خونریزی در ادرار، تورم در دست‌ها و پاها، خستگی شدید و خواب آلودگی را تجربه می‌کنید، باید به پزشک خود گزارش دهید. این ممکن است نشانه‌های آسیب به کلیه در اثر دیابت باشد.

زخم‌ها و التهابات:

 اگر زخم‌های سریع بهبود نمی‌یابند، عفونت‌های مکرر دارید یا علائم التهابی مانند قرمزی، تورمو درد در پوست را تجربه می‌کنید. این ممکن است نشانه‌ مشکلات پوستی در اثر دیابت باشد.

کلام آخر…

دیابت نوع 2 یک بیماری مزمن است که نیازمند مدیریت و مراقبت مداوم است.

این بیماری به دلایلی چون چاقی، چربی شکمی، سبک زندگی ناسالم و ورزش نکردن ایجاد می شود

دیابت نوع 2 با علائمی چون ضعف و خستگی، خشکی پوست و کاهش وزن ناخواسته و… همراه است.

سابقه خانوادگی -ژنتیکی و عوامل محیطی بر ابتلا به دیابت تیپ ۲ تاثیر می‌گذارند.

 رعایت اقداماتی چون ورزش منظم، داشتن رژیم غذایی سالم و حذف قند و شکرهای مصنوعی می‌توان از ابتلا به این بیماری پیشگیری نمود.

دیابت نوع دو درمان قطعی ندارد، اما با کنترل میزان قند خون، ورزش کردن و مصرف منظم داروها می‌توان ریسک عوارض احتمالی این بیماری را به حداقل رساند.

سوالات متداول دیابت نوع 2: