حساسیت فصلی، عارضه ای است که موجب عطسه و سرفه ، خارش و سوزش بینی می شود. آلرژی فصلی نوعی واکنش سیستم ایمنی بدن به چیزی در محیط خاص است. این عارضه معمولاً بیشتر در فصل های بهار، تابستان و گاه فصل پاییز و زمستان، که گیاهان خاصی|، گرده افشانی می کنند اتفاق می افتد. با این توصیف، آلرژی های گاه به گاه با توجه به شرایط آب و هوایی و محیطی ایجاد می شود. در صورت داشتن علائمی چون خارش و آبریزش بینی بدون هیچ دلیلی، به متخصص داخلی مراجعه کنید.
در مقاله حاضر در خصوص حساسیت فصلی و علائم و شرایط ایجاد آن با شما صحبت خواهیم نمود.
حساسیت فصلی چیست؟
حساسیت فصلی نوعی بیماری موقت و عارضه ای کوتاه مدت است . در این وضعیت حساسیت افراد به تغییرات فصلی و آب و هوایی، در هنگام قرار گرفتن در معرض نور خورشید بیشتر می شود. این به گونه است که عطسه ها و واکنش های آلرژی زا در طول تابستان افزایش یافته و در طول زمستان کاهش می یابد.
طبق بررسی های انجام شده، حساسیت فصلی، یک عارضه وراثتی یا ژنتیکی است. تفاوت عمده افراد مبتلا به این عارضه با غیره در نوع ژن های آنهاست.
علائم حساسیت فصلی
آلرژی فصلی می تواند چیزی بیش از یک آزاردهنده خفیف باشد و گاه زندگی و آرامش بیمار مبتلا شده را مختل کند. علائم حساسیت فصلی در افراد مبتلا به آلرژی، متفاوت است. این علائم شامل:
- گرفتگی یا آبریزش بینی
- عطسه
- خارش چشم و بینی
- گلودرد
- سرفه
- سیاهی زیر چشم
علائم آلرژی در موارد شایع:
- خستگی مفرط
- افزایش اشتها
- خواب زیاد
علائم آلرژی معمولاً تا زمانی که در معرض موارد آلرژی زا هستید ادامه می یابد، این وضعیت ممکن است حدود 6 هفته در طول فصل گرده در بهار، تابستان یا پاییز طول بکشد.
آلرژی همچنین می‌تواند پس از ایجاد خارش و آبریزش چشم، با سرماخوردگی یا آنفولانزا همراه گردد. این سبب طول دوره نقاهت بسیار بیماری می شود. سرماخوردگی یا آنفولانزا در حالت عادی در کمتر از 2 هفته خوب می شود، ولی در شرایط آلرژی زا، بهبود آن بیش از 4 هفته طول می کشد.
آیا علائم حساسیت در همه یکسان است؟
علائم حساسیت فصلی در افراد مختلف و با توجه به هر یک از انواع آلرژی متفاوت است. آبریزش بینی که معمولاً با مخاط شفاف یا رنگ پریده همراه است، یکی از علائم یکسان و رایج حساسیت فصلی یا محیطی است.
آیا همه به حساسیت فصلی مبتلا می شوند؟
خیر بسیاری از افراد هستند که در همان شرایط آلرژیک تنفس می کنند اما زندگی راحتی دارند و هیچ یک از علائم آلرژی و حساسیت فصلی در آن ها دیده نمی شود. لذا با توجه به اینکه حساسیت و علائم آن در همه افراد یکسان نیست پس همه افراد لزوما نباید مبتلا به حساسیت فصلی باشند.
تشخیص حساسیت فصلی
بهترین و درست ترین روش تشخیص حساسیت فصلی مراجعه به پزشک و نظارت بر درمان او می باشد. پس در صورتی که فرد در هریک از فصول سال، با مواجه با علائم حساسیت زا یا ایجاد تغییرات آب و هوایی دچار عطسه، سوزش و خارش بینی و گلو و یا هریک از علائم مشهود حساسیتی شد باید حتما به پزشک متخصص مراجعه نموده و این مسئله را برای کنترل و درمان بهتر با او در میان بگذارد.
انواع حساسیت های فصلی
اگر احساس می کنید همیشه مریض هستید، یا سرفه یا احتقان سر دارید، وقت آن است که به یک متخصص داخلی مراجعه کنید. ممکن است، فکر کنید که گرده گل، باعث رنجش و واکنش شما می شود، اما امکان دخیل بودن موارد دیگری نیز وجود دارد. بهترین منبع شما، برای یافتن آنچه که باعث ناراحتی شما شده و همچنین متوقف کردن آن، متخصص داخلی است.
· حساسیت فصلی در بهار
بیش از دو سوم مبتلایان به آلرژی بهاری، علائم نهفته دارند و با ایجاد یکسری تغییرات، علائم ظاهر می شوند. یک بهار بارانی می تواند باعث رشد سریع گیاه شود و منجر به افزایش کپک شده، در نهایت باعث بروز حساسیت فصلی در بهار گردد.
· حساسیت فصلی در تابستان
در آب و هوای گرمسیری و در گرم ترین فصل سال، گرده افشانی علفزارها از جمله چمن ها به واکنش های زیستی سایر درختان و گل ها افزوده می شود. بیشتر حساسیت های این فصل سال از نوع پوستی بوده و به خصوص با حرکت و از زیر خاک در آمدن حشرات ریز انواع خارش ها و التهابات پوستی شروع خواهد شد.
· حساسیت فصلی در پاییز
فصل پاییز و کاهش تدریجی دمای هوا، موجب گرده افشانی برخی از درختان و گل ها می شود. تغییرات آب و هوایی در این فصل، شدت حساسیت فصلی را در مبتلایان به آلرژی را بیشتر می کند. علائمی چون خارش، آسم یا آلرژی هایی مانند تب یونجه، کهیر یا بثورات پوستی از جمله عوارض حساسیت فصلی در پاییز هستند.
· حساسیت فصلی در زمستان
دمای ملایم زمستان، باعث گرده افشانی زودرس گیاهان شده و سبب حساسیت می شود. میزان حساسیت فصلی در زمستان در مقایسه با سایر فصل ها کمتر است و شاید این مسئله بخاطر خواب زمستانه گیاهان و عدم واکنش های مربوط به بارور شدن گیاهان باشد.
درمان آلرژی و حساسیت فصلی
پزشک معالج و متخصص داخلی، ممکن است یک یا چند دارو را برای کنترل علائم به بیمار خود توصیه کند. برخی از داروها به طور گسترده توصیه می شود و بدون نسخه در دسترس هستند. برخی دیگر، از جمله برخی از قطره های بینی، نیاز به نسخه دارند.
به طور کلی برای درمان آلرژی و حساسیت های فصلی، پزشک مصرف داروهای زیر را توصیه و تجویز می نماید:
1- آنتی هیستامین ها
2- اسپری های استروئیدی بینی
3- ضد احتقان ها
4- داروهای آلرژی تجویزی
5- ویتامین سی
همچنین در کنار این داروها توصیه می شود تا:
· از دستگاه های مرطوب کننده و رطوبت گیر در زمان های مناسب برای آلرژی خود استفاده کنید.
· از فیلترهای مناسب و استاندارد برای سیستم گرمایش و سرمایش خود استفاده کنید.
· اضافه کردن یک دستگاه تصفیه هوا را نیز در نظر بگیرید.
رژیم غذایی مناسب در درمان آلرژی
اتخاذ عادات غذایی خوب قطعاً می تواند تأثیر مثبتی بر چگونگی تأثیر آلرژی های فصلی داشته باشد. همه افراد مبتلا به آلرژی، صرف نظر از سطح فعلی سلامتی خود، باید از انواع غذاهای ساده و فرآوری نشده مانند میوه ها، سبزیجات، غلات کامل و چربی های سالم استفاده کنند و در عین حال مصرف نمک و همچنین برخی از ادویه جات حساسیت زا، را به حداقل برسانند.
نتیجه گیری
حساسیت فصلی، واکنشی آلرژیک است که افراد در فصل بهار، تابستان و گاه پاییز و زمستان در مقابل تغییرات آب و هوایی و محیطی از خود بروز می دهند. ابتلا به این عارضه سنین خاصی را تحت الشعاع قرار نمی دهد.
ممکن است همه افراد بخاطر وجود سیستم ایمنی ضعیف در بدن خود در مقابل علائمی مانند گرده گل، سرمای شدید، عطر و بوی درختان یا تغییرات دمایی و هر نوع عامل دیگر در معرض آلرژی های فصلی قرار بگیرند.
از نظر پزشکان متخصص داخلی، اگرچه گاهی این عارضه یک عامل وراثتی است، اما خوشبختانه قابل کنترل بوده و با مصرف دارو قابل درمان است.
سوالات متداول
لازم است تا خانه و ماشین خود را از گرده پاک نگه دارید: در روزهایی که تعداد گرده ها زیاد است، درها و پنجره های خود را بسته نگه دارید. در داخل خانه بمانید، مخصوصاً در بعدازظهرها و عصرها که سطح گرده در بالاترین حد است. خانه خود را با استفاده از تهویه مطبوع خنک کنید اما از مرطوب کننده ها و خنک کننده های باتلاقی دوری کنید.
داروهای ضد حساسیت وجود دارند که ممکن است علائم آلرژی را تسکین دهند. از جمله روش های پیشگیری از واکنش های آلرژیک این است که فرد از محرک های آلرژیک و تماس با آنها خودداری نماید. با گذشت زمان، ایمونوتراپی، ممکن است شدت واکنش های آلرژیک را کاهش دهد.
بهترین راه برای ایجاد تحمل نسبت به آلرژی های فصلی از طریق ایمونوتراپی است. ایمونوتراپی آلرژی، بدن شما را در معرض مقادیر کمی از آنچه به آن حساسیت دارید، قرار می دهد. با گذشت زمان شما دچار حساسیت می شوید و در مواجهه با آلرژن ها دیگر واکنش نشان نمی دهید.
