کولونوسکوپی و آندوسکوپی دو تست تشخیصی اصلی دستگاه گوارش هستند که علی رغم شباهت‌های فراوان، تفاوت‌های واضحی نیز دارند. اصلی‌ترین تفاوت آندوسکوپی و کولونوسکوپی در کاربرد و محل تشخیص این دو آزمایش است. این دو روش در تشخیص سرطان‌ها، بیماری‌های التهابی، پولیپ‌ها و حتی درمان بیماری‌های معده و روده نقش قابل توجهی دارند. برای آشنایی بیشتر تا انتهای این نوشتار همراه ما باشید.
تفاوت آندوسکوپی و کولونوسکوپی در موارد تجویز
اولین تفاوت آندوسکوپی و کولونوسکوپی در موارد تجویز آن در افراد مختلف است. اگرچه این دو تست به منظور تشخیص سرطان، بیماری‌های گوارشی، نمونه برداری، خونریزی و التهاب به کار می‌روند، اما موارد تجویز آن متفاوت است. آندوسکوپی قادر است از حلق، مری، معده و ابتدای روده کوچک یعنی دوازده عبور کرده و هر گونه اختلال و مشکل را تشخیص دهد، در مقابل کولونوسکوپی از راه مقعد وارد شده و بیشتر کولون و روده بزرگ را بررسی می‌کند. به همین دلیل افرادی که بیشتر احتمال داده می‌شود دچار اختلالات گوارشی تحتانی هستند، از کولونوسکوپی استفاده می‌کنند.
کولونوسکوپی اغلب در افراد بالای 50 سال به صورت هر 3 سال تجویز می‌شود تا هر گونه بیماری احتمالی قبل از اینکه شدت پیدا کند تشخیص داده شود. اما آندوسکوپی صرفا به منظور تشخیص علت علائم تجویز می‌شود و کاربرد غربالگری ندارد البته در بسیاری از موارد هر دو روش برای تشخیص دقیق تجویز می‌شود.
تفاوت آندوسکوپی و کولونوسکوپی در نحوه انجام
روش انجام آندوسکوپی و کولونوسکوپی در افراد مختلف متفاوت است. آندوسکوپ‌ها و کولونوسکوپ‌ها انواع مختلفی دارند که بسته به نوع آنها روش انجام نیز متفاوت است. در ادامه با تفاوت‌های این دو روش در نحوه انجام آشنا می‌شویم.
✳️ روش انجام آندوسکوپی
برخی آندوسکوپ‌ها از طریق برش و برخی از طریق حفره دهان وارد لوله گوارش می‌شوند. معمولا برای انجام آندوسکوپی در سنندج از شما خواسته می‌شود از خوردن غذاهای جامد در روز انجام تست خودداری کنید. همچنین لازم است مصرف داروهای ضد انعقاد خون متوقف شود. آندوسکوپی یک روش سرپایی است و به هیچگونه بیهوشی احتیاج ندارد و صرفا با یک بی حسی ساده قابل انجام است. البته در برخی موارد ممکن است به منظور جلوگیری از احساس درد، از بیهوشی استفاده شود. با استفاده از این روش می‌توان نمونه برداری نیز انجام داد و بخشی از بافت مشکوک به سرطان را جدا کرد.
✳️ روش انجام کولونوسکوپی
رژیم غذایی تجویز شده در تفاوت آندوسکوپی و کولونوسکوپی موثر است و اگر هر دو تست تجویز شود، اولویت با رژیم کولونوسکوپی است. به افراد توصیه می‌شود 48 تا 72 ساعت قبل از انجام کولونوسکوپی از غذاهای جامد استفاده نکنند و بیشتر آبمیوه، آبگوشت و سوپ شفاف استفاده کنند. برای انجام کولونوسکوپی به پهلو دراز می‌کشید و لوله کولونوسکوپ به آرامی و به کمک ژل‌های روان کننده از مقعد وارد می‌شود تا با دوربین سر خود داخل کولون و روده بزرگ را بررسی کند. در این روش از باد کربن دی اکسید استفاده می‌شود تا کولون را باز کرده و قابل مشاهده کند.
برای دریافت نوبت مشاوره از دکتر بیان شریفی بهترین متخصص داخلی در سنندج با شماره 08733281443 تماس حاصل نمایید.
تفاوت آندوسکوپی و کولونوسکوپی در ریسک‌ها و خطرات
آندوسکوپی و کولونوسکوپی از نظر عوارض و خطرات احتمالی نیز متفاوت هستند. برخی از خطرات این دو روش مثل احتمال خونریزی گوارشی، احتمال عفونت، آسیب حین بیوپسی و … در این دو روش یکسان است. اگرچه این عوارض نادر هستند و تا کنون در افراد کمی بروز پیدا کرده‌اند اما اگر می‌خواهید مشکل خاصی تجربه نکنید حتما باید به یک پزشک متخصص و مجرب مراجعه کنید. در ادامه تفاوت آندوسکوپی و کولونوسکوپی در خطرات و ریسک‌ها را بررسی می‌کنیم.
- در آندوسکوپی احتمال خفگی و انسداد لوله هوایی وجود دارد اما کولونوسکوپی هیچ ارتباطی به تنفس ندارد.
- خطر آسیب به مری و دریچه‌های معده در کولونوسکوپی وجود ندارد.
- اهمیت استریلیزاسیون در کولونوسکوپی بیشتر بوده و احتمال عفونت نیز بیشتر است.
- احتمال نفوذ و صدمه به روده بزرگ در روش کولونوسکوپی وجود دارد.
- احتمال بروز کولیت موقت و التهاب بعد از کولونوسکوپی وجود دارد.
سوالات متداول
آندوسکوپی سلامت اعضای بالای لوله گوارش و هر گونه زخم یا التهاب در معده، مری و ابتدای روده کوچک را بررسی می‌کند. بنابراین هر گونه مشکل در قسمت‌های بالایی لوله گوارش با آندوسکوپی تشخیص داده می‌شود.
اگرچه اغلب افراد فکر می‌کنند درد و ناراحتی ناشی از کولونوسکوپی بیشتر از آندوسکوپی است اما در واقعیت این مسئله کاملا عکس این تصور است. این دو روش هر دو ناراحتی‌هایی را به همراه دارند اما کولونوسکوپی درد بسیار کمتری ایجاد می‌کند و حتی احتیاجی به بی حسی کامل ندارد.
آندوسکوپی و کولونوسکوپی هر دو روش‌های دقیق و موثری هستند و می‌توانند بیماری‌های مختلف لوله گوارش را تشخیص دهند. این دو روش در محل و نحوه انجام متفاوت‌اند و از نظر دقت تفاوتی ندارند. از آنجایی که این دو روش هیچ جایگزین بهتری ندارند، بنابراین بهترین روش‌ها برای تشخیص مشکلات و سرطان‌های گوارشی هستند.
دانستیم که ….
هر فرد ممکن است با توجه به علائم و مشکلات احتمالی که دارد به آندوسکوپی یا کولونوسکوپی احتیاج داشته باشد. معمولا پزشکان متخصص به منظور بررسی هر گونه عامل خطرزا این دو روش را در کنار یکدیگر تجویز می‌کنند؛ مگر اینکه واقعا به یکی از این روش‌ها نیاز نداشته باشید. علائم خونریزی یا زخم معده و مشکلات گوارشی مزمن بیشتر با آندوسکوپی قابل تشخیص هستند. اما مشکلات مربوط به روده بزرگ، انتهای روده کوچک و کولون یا سرطان‌ها بیشتر با کولونوسکوپی قابل تشخیص‌اند. در نهایت این پزشک است که باید تصمیم بگیرد کدام روش را برای شما انتخاب کند.
