آندوسکوپی فوقانی و علت انجام آن

اندوسکوپی فوقانی یک روش تشخیصی و درمانی است که برای بررسی معده، مری و ابتدای روده کوچک استفاده می‌شود. آندوسکوپی فوقانی به دلایل مختلفی انجام می شود. برای اطلاع از نحوه انجام این فرایند با ما همراه باشید، در ادامه به طور کامل در مورد آن به شما توضیح خواهیم داد.

آندوسکوپی فوقانی چیست؟

آندوسکوپی فوقانی روشی پزشکی بوده که در آن از یک دستگاه بلند و انعطاف‌پذیر به نام آندوسکوپ برای مشاهده داخل مری، معده و دوازدهه (اولین قسمت از روده کوچک) استفاده می‌شود همچنین این روش برای تشخیص، ارزیابی و گاهی درمان بیماری‌های مختلف مرتبط با دستگاه گوارش فوقانی هم استفاده می شود.

علت انجام آندوسکوپی فوقانی

انجام آندوسکوپی فوقانی می‌تواند به دلایل مختلفی انجام شود که از مهم ترین آن ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• درد شکمی مداوم یا شدید: برای بررسی منشأ درد و تشخیص بیماری‌های احتمالی مانند زخم‌های معده یا دوازدهه.
• بلع دردناک (دیسفاژی): این مشکل می‌تواند نشان‌دهنده وجود انسداد یا تنگی در مری باشد.
• احساس سنگینی در معده: این حالت می تواند نشان‌دهنده وجود مشکلات گوارشی مانند گاستریت (التهاب معده) یا مشکلات دیگر باشد.
• بازگشت محتویات معده به دهان (رگورژیتاسیون): با انجام آندوسکوپی فوقانی علل این عارضه مشخص می شود و راه‌های درمانی مناسب انتخاب خواهد شد.
• احساس خستگی و ضعف مداوم: این عارضه می تواند به دلیل کم خونی ناشی از خونریزی داخلی باشد.
• تشخیص و مدیریت پولیپ‌های معده یا مری: از این روش برای بررسی و گاهی اوقات برداشتن پولیپ‌ها استفاده می شود.
• بررسی علائم ناشی از مصرف داروهایی که ممکن است به معده آسیب برسانند: مانند داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAIDs) که باعث زخم معده شوند.
• بررسی قبل از جراحی‌های گوارشی:  تا از این طریق بتوان از سلامت دستگاه گوارش فوقانی قبل از انجام جراحی مطمئن شد.

آمادگی های قبل از انجام آندوسکوپی فوقانی 

رعایت دستورالعمل‌های زیر به شما و تیم پزشکی کمک می‌کند تا بهترین نتایج را دریافت نمایید.

✳️معمولاً توصیه می‌شود که حداقل ۸ تا ۱۲ ساعت قبل از آندوسکوپی فوقانی چیزی نخورید و ننوشید تا معده شما خالی باشد. این امر به پزشک اجازه می‌دهد تا دید واضح‌تری از دستگاه گوارش داشته باشد.

✳️ به پزشک خود در مورد تمامی داروهایی که مصرف می‌کنید، از جمله داروهای بدون نسخه، مکمل‌ها و داروهای گیاهی اطلاع دهید شاید نیاز باشد مصرف آن را قطع کنید.

✳️ اگر شرایط پزشکی خاصی دارید، مانند بیماری‌های قلبی، دیابت یا مشکلات ریوی، حتماً پزشک خود را در جریان قرار دهید.

✳️ بهتر است چند روز قبل از آندوسکوپی از مصرف الکل و دخانیات خودداری کنید، زیرا می‌توانند روند بهبودی را تحت تأثیر قرار دهند و خطر خونریزی را افزایش دهند.

✳️ اگر فکر می‌کنید که ممکن است باردار باشید، حتماً این موضوع را با پزشک خود در میان بگذارید.

با توجه به تمامی موارد ذکر شده باید اشاره کنیم که آندوسکوپی فوقانی ممکن است برای برخی افراد استرس‌زا باشد پس با مشاوره و مطرح کردن سوالات خود می‌توانید به کاهش استرس کمک کنید.

آندوسکوپی فوقانی چگونه انجام می شود؟

مراحل انجام اندوسکوپی فوقانی به شرح زیر است:

1: آماده‌سازی بیمار: در روز تعیین شده بیمار باید ناشتا باشد، ممکن است به بیمار داروی آرام‌بخش داده شود تا در طول انجام کار احساس راحتی بیشتری داشته باشد.

2: بیهوشی موضعی: برای کاهش ناراحتی و جلوگیری از تحریک حلق، از اسپری بی‌حس‌کننده موضعی در ناحیه گلو استفاده شود ولی در موارد خاص می توان از بیهوشی عمومی هم استفاده کرد.

3: پس از بیهوشی و یا بی حسی، آندوسکوپ که یک لوله بلند و انعطاف‌پذیر با یک دوربین و چراغ در انتهای آن است، از طریق دهان وارد می‌شود. ممکن است از بیمار تقاضا شود که نفس‌های عمیق و آرام بکشد تا فرایند ورود آندوسکوپ راحت‌تر شود.

4: پزشک آندوسکوپ را به آرامی از طریق مری به سمت معده و سپس دوازدهه هدایت می‌کند. تصاویر ویدئویی ارسال شده از دوربین آندوسکوپ به یک صفحه نمایش متصل می‌شود که به پزشک اجازه می‌دهد تا داخل این اعضا را مشاهده کند.

اگر نیاز به نمونه‌برداری باشد، ابزارهای خاصی از طریق کانال آندوسکوپ وارد می‌شوند تا نمونه‌های بافتی برداشته شوند در انتها برای برای تجزیه و تحلیل به آزمایشگاه فرستاده می‌شود.

 نکات مراقبتی بعد از انجام آندوسکوپی فوقانی

پس از انجام آندوسکوپی فوقانی، رعایت نکات مراقبتی خاصی می‌تواند به بهبودی سریع‌تر و جلوگیری از بروز عوارض کمک کند از جمله مهم ترین این نکات مراقبتی می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• پس از انجام آندوسکوپی، بهتر است که برای ادامه روز استراحت کنید. استفاده از آرام‌بخش‌ها باعث خستگی یا سرگیجه می شود، بنابراین از رانندگی یا انجام فعالیت‌هایی که نیاز به تمرکز دارند، خودداری کنید.
• پس از بازگشت قدرت بلعیدن، می‌توانید شروع به نوشیدن مایعات کنید.
• اگر احساس ناراحتی در گلو ندارید، می‌توانید به آرامی شروع به خوردن غذاهای نرم با بلع آسان کنید. از مصرف غذاهای تند، اسیدی یا سفت که ممکن است باعث تحریک گلو شوند، اجتناب کنید.
• به علائمی مانند تب، درد شدید شکم، استفراغ، خونریزی از دهان یا مشکل در بلعیدن توجه کنید. این نشانه‌ها می‌توانند علائم هشداردهنده‌ای باشند که نیاز به مراجعه پزشک دارد.

خطرات و عوارض اندوسکوپی فوقانی

آندوسکوپی فوقانی به طور کلی یک روش بی خطر است، اما مانند هر روش پزشکی دیگری، ممکن است با برخی خطرات و عوارض همراه باشد که از مهم ترین آن ها شامل:

❌ واکنش‌های حساسیتی نسبت به داروی آرام بخش

❌ خونریزی

❌ آسیب به دستگاه گوارش

❌ عفونت

❌ درد

سوالات متداول

در نهایت….

آندوسکوپی فوقانی روشی عالی در تشخیص و درمان بیماری‌های دستگاه گوارش است که به پزشکان کمک می‌کند تا دقیق‌تر و موثرتر به درون دستگاه گوارش نگاه کنند و اقدامات لازم برای بهبود سلامت بیماران را انجام دهند. این روش، کمترین میزان تهاجم را دارد به همین دلیل به عنوان یکی از روش‌های مطمئن و موثر در تشخیص و درمان مشکلات گوارشی مورد استفاده قرار می‌گیرد.