دیابت بارداری وضعیتی است که زنان باردار را تحت تاثیر قرار میدهد و مشخصه آن افزایش قند خون در این دوران است. داشتن اطلاعات کاملی درباره‌ی دیابت بارداری برای اطمینان از داشتن یک دوران بارداری سالم و همچنین به دنیا آوردن یک فرزند سالم بسیار ضروری است.
دیابت بارداری چیست؟
دیابت بارداری همانطور که از اسمش پیداست در دوران بارداری ایجاد میشود و معمولاً پس از زایمان از بین می‌رود. این نوع از دیابت میتواند در هر مرحله از بارداری اتفاق بیفتد، اما در سه ماهه دوم یا سوم شایع‌تر است.
زمان وقوع این بیماری هنگامی است که بدن فرد باردار توانایی تولید انسولین کافی را نداشته باشد از همین رو در تولید آن با اختلال مواجه می شود.
در دوران بارداری، بدن شما هورمون‌های بیشتری تولید و تغییرات دیگری مانند افزایش وزن را تجربه میکند. این تغییرات باعث شده در طی اتفاقاتی وضعیتی که مقاومت به انسولین نامیده میشود را ایجاد کند. مقاومت به انسولین نیاز بدن را به انسولین را افزایش میدهد.
علائم و نشانه های دیابت بارداری
این بیماری میتواند علائم و نشانه‌های بسیار آشکاری نداشته باشد زیرا برخی از آنها بسیار شبیه به مواردی هستند که به طور طبیعی در بارداری ممکن است رخ دهد. به طور کلی برخی علائم وجود دارند که میتوانند افراد را مشکوک به دیابت بارداری کنند.
- خستگی
- تاری دید
- تشنگی شدید
- حالت تهوع
- تکرر ادرار
- وجود قند در ادرار
در صورت داشتن هر یک از علائم بالا بهتر است به پزشک خود مراجعه کنید. هرچند که ممکن است این علائم در دوران بارداری حتی در صورت نداشتن دیابت نیز آشکار شود؛ پس نگران نباشید.
🔔 بیشتر بخوانید: دیابت نوع 1 ، دیابت نوع 2
نحوه تشخیص دیابت بارداری
آزمایشهای مختلفی وجود دارد که برای تشخیص آزمایشگاهی دیابت بارداری استفاده میشود. در ادامه به آنها می‌پردازیم.
1. آزمایش چالش گلوکز (GCT)
این آزمایش یکی از آزمایشهای غربالگری دیابت بارداری می‌باشد؛ انجام این آزمایش اینگونه است که یک محلول قندی را به فرد باردار میدهند و پس از گذشت یک ساعت از این موضوع، از خون آن فرد نمونه گیری میکنند. سپس آن را تحلیل می کنند و نتیجه نهایی را اعلام میکنند.
2. تست تحمل گلوکز خوراکی (OGTT)
اگر نتایج آزمایش GCT بالا و غیرنرمال باشد، تست تحمل گلوکز نیز انجام میشود. برای انجام این آزمایش افراد حتما باید ناشتا باشند و تا 8 ساعت قبل از انجام آزمایش چیزی به جز آب نخورند. سپس پس از مصرف فرد از محلول گلوکز، طی فواصل مشخص از آنها خونگیری میشود در نهایت با تحلیل نتیجه آزمایش نتیجه به آنها اعلام میشود.
3. آزمایش خون
آزمایش ساده خون نیز میتواند در برخی موارد کمک کننده باشد. هرچند که برای بررسی‌های دقیق تر باید آزمایشهای تکمیلی انجام شود اما این آزمایش سطح قند خون را ارزیابی می کند و اگر سطح خون، از سطح طبیعی بالاتر بود میتواند نگرانی‌هایی راجع به دیابت بارداری ایجاد کند.
📌 جهت تشخیص و درمان دیابت در سنندج توسط دکتر بیان شریفی با شماره 08733281443 تماس حاصل نمایید.
اثرات و عوارض دیابت در بارداری
دیابت بارداری به طور بالقوه میتواند خطراتی برای سلامتی زن باردار و جنین ایجاد کند که از مهم ترین آن ها عبارتند از:
✳️ ماکروزومی
اگر سطح گلوکز بالا باشد، بدن شما انسولین بیشتری تولید کرده و همین اتفاق برای کودک هم رخ می دهد که میتواند باعث بزرگتر شدن او از حد معمول شود. شاید در نگاه اول این مورد مشکل آنچنان بزرگی به نظر نرسد اما وزن زیاد هنگام تولد خطر آسیب‌های ناشی از تولد از جمله شکستگی استخوان، مشکلات تنفسی یا آسیب عصبی را برای نوزاد افزایش میدهد. بنابراین حتما مهم است که دیابت بارداری کنترل و درمان شود تا از این اتفاقات جلوگیری شود.
✳️ تولد زودرس
مادرانی که این بیماری را در طی بارداری تجربه می کنند فرزندان خود را زودتر از موعد به دنیا می آورند. همچنین در بعضی از موارد، به مادر توصیه میشود تا به جای ادامه‌ی بارداری، سزارین انجام دهد تا احتمال آسیب‌های ناشی از این بیماری هم برای مادر هم برای فرزند کمتر شود.
✳️ مرده زایی
در برخی موارد نادر نیز مرده زایی مشاهده شده است. ابتلا به دیابت بارداری میتواند باعث مرده زایی شود، اما خطر آن کم است. به یاد داشته باشید که تشخیص و مدیریت دقیق دیابت بارداری این خطر را کاهش میدهد.
درمان دیابت بارداری
اگر در دوران بارداری خود دیابت را تجربه می‌کنید، با کنترل سطح قند خون (گلوکز) می توانید احتمال بروز مشکلات در بارداری را کاهش دهید.
برای کنترل و بررسی سطح خون شما باید با توجه به توصیه های پزشک قند خون خود را چک و بررسی کنید. کیتهای تشخیص قند خون وجود دارد که به شما داده میشود تا قند خون خود را اندازه بگیرید. همچنین به شما کار با آن را یاد خواهند داد تا به راحتی خودتان این کار را انجام دهید.
داشتن یک رژیم غذایی خاص، سالم و مقوی نیز به درمان دیابت بارداری کمک میکند. ایجاد تغییرات در رژیم غذایی می تواند به کنترل سطح قند خون شما کمک کند از همین رو بایستی غذاها و خوراکی‌های شیرین که حاوی مقادیر زیادی از قند و شکر هستند خودداری کنید این بدان معنا نیست که قند را به طور کامل از وعده غذایی خود حذف کنید، بلکه بدین معنا است و حتما در مصرف آنها دقت به خرج دهید.
ورزش و فعالیت بدنی سطح گلوکز خون شما را کاهش میدهد، بنابراین ورزش منظم میتواند راهی موثر برای مدیریت دیابت بارداری باشد.برای انجام ورزشهای مخصوص با پزشک خود حتما مشورت کنید.
در انتها داروها و قرص‌هایی نیز ممکن است توسط پزشک توصیه شود که افراد با توجه به دستورعمل باید آنها را مصرف کنند تا سطح گلوکز خون خود را کنترل کنند.
سوالات متداول
اگرچه این بیماری به طور کامل قابل پیشگیری نیست، اما اقداماتی وجود دارد که زنان باردار میتوانند برای کاهش خطر ابتلا به دیابت بارداری انجام دهند. برای مثال حفظ وزن مناسب قبل و در طول بارداری از طریق یک رژیم غذایی متعادل و ورزش منظم به پیشگیری از دیابت بارداری کمک میکند. همچنین خوردن یک رژیم غذایی کامل و غنی از میوه ها، سبزیجات، غلات کامل و پروتئین های بدون چربی و در عین حال اجتناب از استفاده از غذاهای پر شکر می تواند کمک کننده باشد.
نوزادانی که از مادران مبتلا به دیابت بارداری کنترل نشده متولد می شوند، در برخی موارد هنگام تولد اضافه وزن بیش از حد دارند که خطر عوارض زایمان را افزایش می دهد؛ همچنین نوزادان ممکن است پس از تولد به دلیل انسولین اضافی که در پاسخ به قند خون بالای مادر در دوران بارداری تولید میکنند، سطح قند خون پایین را تجربه کنند. علاوه بر تامی موارد ذکر شده از مادران مبتلا به دیابت بارداری کنترل نشده ممکن است به مشکلات تنفسی دچار شوند.
اصلاح رژیم غذایی نقش مهمی در مدیریت دیابت بارداری دارد. توصیه میشود مصرف منابع پروتئین بدون چربی مانند مرغ، ماهی و همچنین چربی های سالم از منابعی مانند آووکادو، آجیل و روغن زیتون حتما در برنامه غذایی خود داشته باشید و همچنین از خوردن بیش از اندازه کربوهیدرات و قند دوری کنید.
در نهایت….
دیابت بارداری خطرات قابل توجهی برای مادر و جنین در دوران بارداری دارد درک علائم، روش‌های تشخیص، اثرات و گزینه‌های درمانی آن برای اطمینان از بارداری سالم بسیار مهم است. زنان مبتلا به دیابت بارداری می توانند با مدیریت پیشگیرانه سطح قند خون از طریق تنظیم سبک زندگی و مراجعه به یک دکتر حاذق در این زمینه، عوارض احتمالی را کاهش دهند و رفاه خود و نوزادشان را ارتقا دهند.
